Nobelprijswinnaar Esther Duflo vergelijkt goede economen graag met loodgieters. In haar beeld is de economie een ingewikkeld stelsel van buizen, kranen en radertjes. De loodgieter draait, installeert en experimenteert eindeloos om de cruciale details goed te krijgen, anders stroomt het water niet. Het is een mooie metafoor, en presenteert de econoom als de kundige beoefenaar van een technisch ambacht. Bovendien suggereert het beeld een nette scheiding tussen de econoom die experimenteert met zijn instrumenten en de beleidsmaker die de doelen stelt. Zo zien wij economen onszelf graag, als onpartijdige techneuten met een goed gevulde gereedschapskist, ten dienste van beter onderbouwd beleid.
Lees ook 'The Economist as Plumber' (Duflo, 2017).
Maar we misleiden onszelf, en anderen, met dit beeld volgens Diane Coyle in haar nieuwste boek, Cogs and Monsters. What economics is, and what it should be (Financial Times best read in economics 2021). Ze betoogt dat de economie geen systeem van radertjes is die volgens een mechanische wet met elkaar interacteren. En economen hebben slechts een beperkte gereedschapskist gevuld met instrumenten waarvan ze de werking maar ten dele begrijpen. Economen bevinden zich, net als Alice in het beroemde boek van Lewis Carroll, in Wonderland. Alice probeert in de paleistuinen een spelletje croquet te spelen, maar het gazon zit vol gaten en heuveltjes, en tot overmaat van ramp zijn de ballen en hamers levende egels en flamingo’s. Bovendien veranderen de regels van het spel voortdurend. Net als Alice, ervaart ook de econoom in de dagelijkse praktijk grote onzekerheid over de werking van instrumenten, het gedrag van economische actoren en de weerbarstige beleidsimplementatie.
>> Ga naar het volledige artikel